Helemaal in het noorden van Overijssel ligt het dal van de Mosbeek. We gaan daar de Manderheide route lopen, die gemaakt is door Landschap Overijssel. Het is een 8 km lange wandeling die start bij het bezoekerscentrum IJs en Es. Het was zeer de moeite waard om daar eerst binnen te stappen. Ik begrijp nu veel meer van hetgeen ik straks ga zien.
Manderheide
De beschrijving van de route die we bij ons hebben geeft ook het een en ander aan informatie over wat we onderweg gaan zien. Wat het niet geeft is een routebeschrijving. Er zit alleen een niet al te gedetailleerd kaartje bij. In het bezoekerscentrum liggen ook wat uitgeprinte topokaartjes met gekleurde wandelroutes erop. Die komen dan weer niet overeen met wat wij in handen hebben. Verwarrend allemaal. Hadden we toch iets met doen met de GPX die beschikbaar is.
Deze Manderheide wandelroute werd in 2018 door de volgers van Wandelvrouw hoog gewaardeerd in de uitverkiezing van de ‘mooiste wandeling van Overijssel’. In 2019 reed ik een week met een e-camper door Overijssel en wandelde ik de Top 5 van de mooiste wandelroutes, waaronder deze.
We gaan gewoon op pad. We hebben wat discussie over welke kant we op moeten. Hans heeft een versie van een gele route in handen die voor een deel overeen komt met de Manderheide route en wil daarom de gele pijlen volgen. Het maakt ook niet zoveel uit. Tot ik erachter kom dat we nu met punt 11 van de beschrijving beginnen. Lekker handig!
We passeren twee boerenerven en lopen dan twee rechte lange wegen. We blijven wat discussie houden over het moment dat we van de verharde weg af moeten en het bos in moeten steken. Dit wordt zo’n dag. We discussiëren door tot we bij een stuk heide komen. Dat kan ik terugvinden op het kaartje en ik weet dat we goed zitten. Op naar de Mander cirkels, die ook wel de cirkels van Janning genoemd worden.
De Mander cirkels
In het landschap zijn nog twee grote cirkels te vinden die ooit gemaakt zijn op aangeven van textielfabrikant Gerhard Jannink. Hij had in Amerika gezien dat ronde akkers een voordeel hebben ten opzichte van rechthoekige. Op een ronde akker hoeft een landbouwmachine immers niet te keren. Hij kan vanuit het midden rondjes blijven rijden. De cirkels worden gezien als een belangrijke cultuurhistorische elementen in dit gebied. Ze worden allang niet meer gebruikt. Nu ontwikkelt er zich heischraal landschap waar bijzondere planten en dieren leven.
In het bezoekerscentrum had ik luchtfoto’s gezien van de cirkels. Daarom was het best wel vreemd dat ik de eerste cirkel niet meteen herkende. Daar loop je ook wat in de bomenrand en de cirkel is niet echt rond. Bij de tweede cirkel was het overduidelijk. Daar zag je een verhoogde middenplek en liepen we aan de rand van de cirkel. Ik vond het best indrukwekkend.
Grafheuvels
Vanaf de cirkels duiken we het bos in en komen uiteindelijk uit bij de grafheuvels. We stoppen even bij het enige hunebed van Overijssel. Tenminste, wat er van over is. Zichtbaar is alleen nog een heuvel. De stenen die eronder hebben gelegen zijn verdwenen.
Hunebed
Achter dit hek ligt het Mandergrafveld.
Als we verder wandelen verbazen we ons erover dat de Manderheide weinig heide heeft. We wandelen voornamelijk tussen de bomen. We lezen in de routebeschrijving dat eind 19de eeuw men opgehouden is om de heide te gebruiken als graasgebied voor het vee. De bomen krijgen dan kans om te groeien en waardevol heidegebied met jeneverbesstruiken verdwijnt. Men is nu bezig om de bomen weer te kappen om de heide terug te brengen. We hebben gezien dat er in Overijssel veel weerstand is tegen de massale kap van bomen.
Eendenbekbeek
We steken een fotogeniek beekje over. Het is de Eendebekbeek, die uit Duitsland afkomstig is. Als we nog iets verder doorlopen bereiken we het hoogste punt van de Manderheide; de Galgenberg. Het 70 meter hoge punt was vroeger de plek waar wetsovertreders voor iedereen zichtbaar werden opgehangen.
Watermolen Frans
Inmiddels is het gaan regenen. We hebben nog een klein stukje voor de boeg. Ook een leuk stukje. We komen namelijk langs Watermolen Frans. Jammer dat het bezoekerscentrum net dicht is (5 uur). We missen daarmee de expositie over de geschiedenis van deze watermolen. Jammer ook dat het regent. We lopen snel door naar de camper.
Dit was weer een hele afwisselende wandeling met leuke cultuurhistorie onderweg. Een terechte top-5 wandeling!
Geef een reactie