Foto: © Stuttgart-Marketing GmbH            

Wandelen en vakantie houden in Baden-Württemberg: Stuttgart en het Bodenmeer

Ik hoor Duitsland roepen: “Kom, kom.” Wat heb ik een zin om weer eens heerlijk te wandelen over prachtige langeafstandsroutes door oerbossen en over bergen, om me culinair te laten verwennen, wijnen van de streek te drinken, stadwandelingen door oude steden te maken en me te ontspannen in een land waar alles goed geregeld is. Ik ben uitgenodigd om naar Baden-Württemberg te komen. Nu kan dat nog even niet vanwege de corona restricties, maar ik ben al wel een plan aan het maken en me heerlijk in te lezen, zodat ik weg kan als straks alles weer open is. Maar wat is er veel om uit te kiezen. Ik laat het je zien.

 

Twee mooie bestemmingen heb ik uitgezocht. Ik vind het leuk om stad en natuur af te wisselen. Dus mijn eerste bestemming zal Stuttgart zijn. Dat is een super groene stad middenin een groene regio. In die regio wil ik ook een lange afstandsroute lopen, die ik een paar dagen kan volgen. Daarna doorreizen naar het Bodenmeer, daar kun je ook geweldig wandelen en gelijktijdig genieten van alles wat met vakantie houden te maken heeft: mooie stadjes, water, lekker eten en drinken en vooral relaxen. Met die combinaties heb ik perfecte trip te pakken.

Stuttgart

Stuttgart is een levendige culturele metropool dat middenin een wijngebied ligt. De stad leent zich uitstekend voor leuke stadswandelingen, het heeft namelijk geweldige uitzichtpunten omdat het in een dal ligt. Ik ben minder geïnteresseerd in de musea rondom Mercedes-Benz en Porsche waar de stad ook om bekend staat, maar de wijn daarentegen, daar houd ik van en daar wil ik zeker meer van weten.

In mijn zoektocht kom ik er ook achter dat er veel gebruik wordt gemaakt van de hashtag #tastystuttgart. Dat belooft veel goeds!

Baden-Württemberg Karlshöhe_Stuttgart
Groene blik op Stuttgart.  Foto: © Stuttgart-Marketing GmbH / Thomas Niedermueller

Groene stad

Ik ben heel erg benieuwd naar de regio en de stad Stuttgart. Ik lees dat het een hele groene stad is en dat zelfs de wijnranken op enkele meters van het Centraal Station groeien. Dat wil ik zien! Verder heeft Stuttgart 3 parken: de Schlossgarten, het Rosensteinpark en het Killesbergpark, die samen een ‘groene U’ van wel 8 km, rond een deel van de stad vormen. Het lijkt me heerlijk om daar te wandelen.

Duurzame bestemming

Stuttgart is ook op een andere manier groen. Duurzaamheid staat hoog in het vaandel. Dat vertaalt zich in duurzame hotels, leuke tweedehands winkeltjes, maar ook duurzame bezienswaardigheden en bestemmingen voor een dagtripje. Ik zou me vooral verheugen op een stadswandeling in combinatie met de historische teakhouten kabelbaan of de tandradbaan die je helemaal omhoog brengt zodat je een panoramisch uitzicht hebt op het dal met de stad.

Duurzame producten

Er worden trouwens allemaal duurzame producten geproduceerd in de regio. Hier komt de superuitvinding van de zeepbar “DUSCHBROCKEN” vandaan. Een stukje zeep in afwijkende vorm (zodat het niet uit je vingers glipt), dat je ook kunt gebruiken om je haren te wassen. Ideaal voor op een lange wandelvakantie. Daar ga ik zeker een stukje van meenemen, inclusief het sisal opbergzakje. Maar ook de overbekende Weleda-producten komen hier vandaan. Benieuwd naar wat ik nog meer voor échte Stuttgart producten ga vinden.

 

3 x hoog op mijn lijstje voor in de stad

De Schlossplatz

Wat echt niet kan missen in mijn bezoek aan Stuttgart is een bezoek aan het hart van Stuttgart; de Schlossplatz. Dit is de plek waar het allemaal gebeurt. Het Paleisplein van Stuttgart is het bruisende hart van de stad en een mooie uitvalsbasis om de stad verder te ontdekken.

Het Oude Paleis aan het plein was oorspronkelijk de zetel van de eerste graven en hertogen van Württemberg. Het is nu de thuisbasis van het Württemberg State Museum. Op het plein voor het paleis wordt het hele jaar door van alles georganiseerd, van openluchtconcerten tot kerstmarkten. Het is een fijne plek om een kopje koffie te drinken en je klaar te maken voor een mooie wandeling door de stad. Je bent hier namelijk op loopafstand van vele bezienswaardigheden en middenin het langste winkelgebied van Duitsland, de Königstraße. Dat wordt nog moeilijk kiezen.

Baden-Württemberg stuttgart
Het paleis en paleisplein van Stuttgart. Foto: Wolfgang Vogt, Pixaby

Wilhelma

Vanuit het centrum van Stuttgart kun je lopend, via de ‘groene U’ naar de zoölogische en botanische tuinen Wilhelma, met zo’n 8000 dieren en meer dan 6000 verschillende soorten planten. Ze zeggen dat Wilhelma een van de mooiste in zijn soort is, in Europa.

Het werd gebouwd van 1842 – 1853 voor koning Wilhelm I van Württemberg als Moorse tuin. Het heeft als bijzonderheid ook nog eens belangrijke collecties orchideeën, een aquarium met krokodillenhal, een beroemde koraalvissencollectie en berenfaciliteiten.

Stuttgart van boven bekijken

Ik zoek overal graag het hoogste punt op. Stuttgart heeft daar een uitgelezen mogelijkheid voor, je kunt namelijk de stad bekijken vanuit de 216 meter Fernsehturm (tv-toren). Omdat de tv-toren ook nog eens op een heuvel staat, is het uitzicht vanaf de hoogste verdieping extra indrukwekkend. Op de bovenste verdieping van de toren bevindt zich een restaurant. Ik zie me al met een wijntje uitkijken over de stad, over de wijngaarden rondom de stad, helemaal tot het Zwarte Woud en de Zwabische Jura.

3 x hoog op mijn lijstje voor in de regio

Wijnwandelen

Dit is de wijnwandelregio bij uitstek. Er wordt in dat kader van alles georganiseerd. Het hele jaar door biedt Stuttgart-Marketing GmbH een scala aan stadswandelingen en rondleidingen door de wijngaarden aan. Ze zijn trouwens niet allemaal te voet. Je kunt ook in een vintage bus stappen die een tour maakt door het prachtige Stuttgart wijngaardlandschap rond de Württemberg. Je kunt dan op acht stopplaatsen in- en uitstappen om verschillende wijndomeinen te bezoeken, het museum van de wijnbouw of de koninklijke grafkapel op de Württemberg.

Die laatste stop heeft mijn bijzondere interesse. In de 11de eeuw was hier het kasteel van de oprichters van het Huis Württemberg. In 1820, na de voortijdige dood van zijn geliefde, prinses Katharina van Rusland, liet koning Wilhelm hier een grafkapel bouwen. Het mausoleum staat temidden van wijngaarden en de uitzichten moeten fenomenaal zijn. Vanuit het plaatsje Fellbach kun je een prachtige wandeling naar de grafkapel maken.

Baden-Württemberg Grabkapelle_
Wijnwandelen naar de grafkapel op de Württemberg. Foto: © Werner Dieterich

 

Met het boemeltreintje

Als het even kan maak ik graag een ritje met een boemeltreintje door een regio. Flink toeristisch, maar altijd leuk. Hier kan dat uitstekend met de stoomtrein van de Schwäbische Waldbahn.  De stoomtrein vertrekt van het plaatsje Schorndorf naar het eindpunt in Welzheim. De rit van ongeveer 22,9 km lang gaat door het Zwabische Woud, langs paleizen en kastelen en is niet alleen een van de mooiste, maar ook een van de steilste in Baden-Württemberg. Ik hoop dat mijn reis ergens tussen mei en oktober valt, want dan rijdt dit spoortreintje.

Relaxen in thermale baden

Met mijn ogen dicht droom ik van warme natuurbaden en heerlijke massages. Die wil ik dus niet overslaan als ik hier ben. De minerale bronnen van de regio Stuttgart werden zelfs al in de Romeinse tijd gewaardeerd. Ik ga dus op zoek naar een van de vele thermale baden en spa’s van het gebied.

Lange afstandswandelen

In Baden-Württemberg kan je prachtig wandelen. Het aantal wandelroutes is overweldigend. Maar wat wil je, in een omgeving die zoveel te bieden heeft. Ik zie wandelingen door bossen, over bergen, in pittoreske stadjes, met watervallen, pelgrimswandeltochten, door wijngaarden, langs kastelen, wildernispaden en ga zo maar door. Ik moet een keuze maken en kies voor de Remstalweg.

Remstalweg

De naam zegt het al; de Remstalweg gaat door het dal van de rivier de Rems, die begint als een kleine bron en uitgroeit tot een rivier van betekenis. Het Remstal kenmerkt zich vooral door zijn verscheidenheid. Er zijn uitgestrekte wijngaarden, boomgaarden, velden en bossen en natuurlijk de rivier die er doorheen loopt. De belangrijkste stad van het Remstal is de historische stad Schorndorf.

De RemstalWeg (215 km) is een wandelroute die in 11 etappes door het Remsdal loopt. De wandelroute is een samenvoeging van de mooiste delen van de voormalige Remstal-Höhenweg en de Remswanderweg. Met deze samenvoeging is het netwerk van paden voor het nieuwe wandelpad aanzienlijk herzien en geoptimaliseerd. Ik kan niet wachten om de gele borden met het oneindigheidsteken te volgen.

Baden-Württemberg remstal
Lange afstandswandelen door het Remstal over de RemstalWeg. Foto: ©Wolfgang Theiß, Pixaby
Baden-Württemberg Sign-RemstalWeg
Foto: © Remstal Tourismus e.V.

Bodenmeer

Door naar de Bodensee. Zo heet het meer op zijn Duits, maar wij Nederlanders noemen het meestal ‘het Bodenmeer’ en in het Engels heet het ‘Lake Constance’. Het meer vormt de grens tussen Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en het Vorstendom Liechtenstein. Elk land weerspiegelt zijn eigen karakter, toch zijn de landen nauw verbonden bij het Bodenmeer door vaarroutes over het immense water, wandelpaden, fietsroutes en met de trein en de auto.

Het is een uniek plekje aan de voet van de Zwitserse en Oostenrijkse Alpen en de plek waar de Rijn binnenkomt.  Het meer heeft een oppervlakte van wel  572 km2. De Duitse kant van het meer kijkt naar de Alpen en beheert 173 km kustlijn met vele toeristische steden, parken, havens, stranden en resorts. Dit is een geweldig plekje om vakantie te houden.

Klimaat

Ook het klimaat werkt mee. Het water van het meer is nooit heel erg koud vanwege de thermische bronnen. De hoeveelheid water is een zegen voor alle tuinen en boom- en wijngaarden in het gebied. Het zorgt ervoor dat het groeiseizoen langer duurt. Beklemmende hitte is zeldzaam, er is vaak een verkoelend briesje dat over het meer waait. De lente en de herfst zijn de beste periodes om te wandelen. In de zomer kan het hogerop de heuvels warmer zijn dan beneden bij het meer.

Baden-Württemberg Constance Imperia
Hier wil je toch zijn! Blik op de imperia in de haven van Konstanz. Foto: © MTK-Dagmar-Schwelle

Actieve vakantie

Het Bodenmeer heeft alles om actieve uitstapjes te maken. Natuurlijk kan er flink gewandeld worden. Wist je dat er een wandelroute helemaal rondom het Bodenmeer loopt? Maar er zijn ook hele interessante losse dagtochten, natuurlijk naar de wijngaarden, maar bijvoorbeeld ook naar de vulkanische heuvels in de Hegau-regio.

Het meer nodigt natuurlijk ook uit om te varen. Het leukste is om dat zelf per kajak of kano te doen.  Fietsen gaat hier ook goed. Er zijn voldoende fietspaden rondom het meer.

Leuke steden

Duitsland heeft 5 steden langs het Bodenmeer. Constance is de grootse stad aan het meer. Vanwege zijn ligging dicht tegen de Zwitserse grens aan, is het historische centrum nog helemaal intact. Vanaf de immense Kathedraal kun je mooie standswandelingen maken.

Friedrichshafen wordt ook wel  ‘Zeppelin City’ genoemd vanwege de Zeppelin die dagelijks vanaf deze stad over de Bodensee zweeft.

Lindau is een echte havenstad en de enige stad aan de Bodensee met een vuurtoren. Dat maakt het meteen iconisch. De oude stad ligt op een eiland die verbonden is met het vasteland via een brug. Een wandeling over het eiland met historische gebouwen, levendige pleinen en schilderachtige stegen is een bijna mediterrane ervaring.

Dan hebben we nog Ravensburg, een naam die je misschien wel herkent van de puzzels. Die komen hier inderdaad vandaan. Dit handelsstadje heeft een prachtig rijk middeleeuws centrum, waar je heerlijk kunt shoppen.

In het hart van de Untersee met zijn ongerepte natuur, ligt Radolfzell. Het stadje staat synoniem voor natuur, welzijn en een gezonde vakantie. Radolfzell is geliefd vanwege de kuuroorden.

Baden-Württemberg Radolfzell_Stadtansicht
View op Radolfzell. Foto: © IBT GmbH | Achim Mende

Eten & drinken

Met een glas wijn en lekkere hapjes uit de streek in de warme avondzon. Ik zie mijzelf al zitten met uituitzicht op het indrukwekkende Alpen- en Bodenmeerpanorma. Als je vakantie houdt bij het Bodenmeer kun je niet om lekker eten en drinken heen. Je hebt er gezellige biertuinen en wijnbars.

Ik verheug me ook op de verse vis die in het meer gevangen wordt. Het Bodenmeer staat bekend om ‘Felchen’, een bijzonder heerlijke witvis. Elk najaar bieden restaurants in de lager gelegen merenregio’s Felchen-specials. Dus als mijn reis in het najaar is, nou dan weet ik het wel.

De regio heeft trouwens veel te bieden aan verse producten. Bijvoorbeeld komkommers, tomaten en sla, maar ook veel appels.

Het meest verheug ik me op de kaas en de kaasspecialiteiten. Ik ben dol op fondue. Ik las dat je kunt fonduen tijdens een romantisch bootreisje. Dat lijkt me wel wat.

Mijn wandelkeuze bij het Bodenmeer

Het was niet moeilijk om een keuze te maken uit de wandelroutes bij het Bodenmeer. Mijn oog viel meteen op de ‘Hegauer Kegelspiel’ Hohentwieler.

Baden-Württemberg Festung Hohentwiel_
Een superwandeling helemaal naar de vesting Hohentwiel. Foto: © REGIO_Achim-Mende
Baden-Württemberg Hohentwiel Fortress Ruins
Bovenop de vesting Hohentwiel. Foto: © REGIO

 Premiumwanderweg Hohentwieler

De Premiumwanderweg Hohentwieler is een wandelroute door vulkanisch landschap, omhoog naar het eeuwenoude fort Hohentwiel, dat al meer dan 1000 jaar boven de stad Singen uittorent. Hoewel het nooit werd veroverd, vaardigde Napoleon rond 1800 het bevel uit om het kasteelcomplex te vernietigen.

De wandelroute geeft een mooi uitzicht over het vulkanische landschap van de Hegau, de Bodensee en de Alpen. Op de hellingen van het 689 m hoge Hohentwiel bevindt zich de hoogste wijngaard van Duitsland, met een hoogte tot 530 m.

De rest van de route gaat door wijngaarden, langs mooie uitzichtpunten, door bos en over weidepaden met steeds uitzicht over het vulkaanlandschap.

Gegevens wandelroute

De wandelroute wordt als middelzwaar geclassificeerd. Hij is 8,1 km lang en als je flink doorstapt kun je hem in tweeënhalf uur doen. Het hoogste punt is 623 meter. Daarvoor moet je 201 meter stijgen. Omdat het een rondwandeling is moet je die ook weer naar beneden.

flavicon wandelvrouw

Tenslotte: Ik kan niet wachten om af te reizen naar Baden-Württemberg om Stuttgart en het Bodenmeer te bezoeken en langs de RemstalWeg te wandelen. Ik doe dat in samenwerking met Baden Württemberg Tourismus Marketing, Stuttgart Marketing en Tourist Board Lake Constance. Dit blog is een vooruitblik op deze reis.