Aan de hand van Pieter Harmensz

Een VOC wandeling door Enkhuizen onder leiding van een gids, dat leek me wel wat. Oktober is VOC maand in Enkhuizen en er zijn allerlei activiteiten rondom dit ooit zo succesvolle bedrijf. Niet dat er zo heel veel over is vanuit die tijd, maar met een beetje fantasie en vooral met de middelen van tegenwoordig kun je je toch nog heel aardig een beeld vormen. Daar is best iets leuks van te maken, dacht ik zo. In het oude Waaggebouw is een Pop-up museum ingericht, het replica-schip de Halve Maen doet de haven van Enkhuizen aan en is te bezichtigen, je kunt naar een VOC diner en er is dus die VOC wandeling.

Pop-up museum

Ik koos voor op de zondagmiddag een combinatie van museum en wandeling. Het weer was ronduit slecht te noemen. Het regende behoorlijk, maar met de paraplu erbij is dat natuurlijk geen probleem. Wel voor de gids, blijkt later. Maar eerst het museum. Man en ik hadden drie kwartier voor het museum uitgetrokken. Dat had wel minder gekund. Veel was er niet om te laten zien. Natuurlijk was het leuk om de Waag weer eens van binnen te zien. De banners waren interessant om te lezen; even een snel lesje geschiedenis over de VOC en Enkhuizen. Het verhaal van Pieter Harmensz is ook leuk. Deze slimme stadsbode kocht voor 150 gulden een aandeel VOC. Dat bleek geen slechte investering. Na zijn dood liet hij 22.000 gulden na, een vermogen in die tijd. Verder kon het pop-up museum mij niet echt boeien. Ook de audiotour niet. Toen die het na veel gedoe eindelijk deed, heb ik twee lange monologen uitgezeten. Dat was voor mij wel een beetje te veel zondagmiddag. Daar zat geen gang in. Zoooo langdradig.

VOC wandeling

Twee gidsen stonden klaar om met een handjevol belangstellenden de wandeling ‘Aan de hand van Harmensz’ te lopen. Volgens de brochure zouden we geleid worden langs de sporen die de VOC heeft nagelaten in de stad op basis van het verhaal van de slimme stadsbode. De groep was klein genoeg voor 1 gids. De andere ging weer snel naar huis. In het Waagmuseum gaf de overgebleven gids een inleiding op de VOC, haalde kaartmateriaal uit haar tas en liet ons van alles zien, nu we nog droog stonden. Al meteen bleek dat we een paar wijsneuzen in de groep hadden die de gids keer op keer probeerden te overtroeven met nog meer kennis. Behoorlijk irritant maar ook weer leuk om te zien hoe de gids dit netjes opving.

De gids meldde dat ze niet van regen hield en stelde voor om rechtstreeks naar de Drommedaris te lopen om daar verder te praten. De groep wilde toch liever wandelen en we kwamen uit op het compromis dat we zouden beginnen met wandelen maar als de regen echt te erg werd zouden we doorlopen naar de Drommedaris.

De gids zette het op een lopen richting stadhuis. De groep werd een lang lint en ieder liep op zijn eigen tempo. Het duurde even voordat iedereen weer verzameld was. Bijna iedereen had een paraplu, behalve de gids. Die laatste bleef maar opmerkingen maken over de regen. Beetje jammer.

Niet elke deelnemer aan deze wandeling bleek een wandelaar en er ontstond ook nog wat vertraging omdat een van de deelnemers het passend vond om de andere wandelaars, als een soort gids,  op de hoogte te brengen van allerlei wetenswaardigheden, bijvoorbeeld over de reden waarom de stadsgevangenis zo scheef staat. Een wel grappig verhaal over dat als de gevangenen wilden ontsnappen, zij eerst vielen omdat de onderste trede van de trap weggehaald was maar daarna omvielen omdat hun evenwichtsorgaan helemaal verstoord was door het scheef lopen in de gevangenis. Leuk verhaal, maar niet waar. De gids corrigeert op charmante wijze: Het gebouw blijkt gewoon scheef gezakt te zijn toen ze de huisjes weghaalden waartegen het gebouw leunde.

Maar onze pop-up gids is nog niet klaar. Hij weet ook van alles en wil dat graag kwijt. De gids geeft hem zelfs ruimte om iets te vertellen over zijn bootje dat in de haven ligt. Ik ben helemaal klaar met die man en sta op het punt hem te vertellen hoe ik erover denk als hij spontaan stopt. Hij voelde het zeker aankomen. Maar dan zijn er ineens twee vrouwen die zijn rol overnemen. Hoe is het toch mogelijk? Al die mensen die zo enorm de behoefte hebben om hun kennis te etaleren. Begin je eigen rondleiding maar verstoor niet die van een ander, denk ik dan.

Drommedaris

Of het daardoor kwam weet ik niet maar het verhaal van onze echte gids was aardig warrig en hapsnap. We hebben een korte route gelopen en kwamen al snel in het café van de Drommedaris uit, waar het beeldmateriaal weer uit de tas kwam. Hele Pieter Harmensz, waarnaar de wandeling vernoemd is, is niet meer ter sprake gekomen.

En toch, heb ik weer dingen gehoord en gezien die ik nog niet wist. Een betere besteding van een regenachtige zondagmiddag kan ik zo snel niet verzinnen. Fijn om zo je eigen geschiedenis en je eigen stad weer beter te leren kennen

♦♦♦

Wil jij ook deze stadswandeling doen? Iedere zondagmiddag in oktober 2016 vertrekt om 14.00 uur de stadswandeling ‘Aan de hand van Harmensz’ onder leiding van een stadsgids. Start- en eindpunt bij De Waag, Kaasmarkt 8 in Enkhuizen. Toegang gratis.

Je kunt de wandeling ook via een app lopen. De digitale stadswandeling ‘Aan de hand van Harmensz’ is beschikbaar via www.vocwandeling.nl  Ik testte hem voor je uit en schreef er een blog over.