Preview: Nieuw Streekpad in Friesland: Noardlike Fryske Wâlden

Wat kun je doen als je alle Lange Afstand Wandelpaden (LAW’s) en Streekpaden in de buurt hebt gelopen en je wilt niet te ver weg voor een wandeling? Dan bedenk je toch zelf een Streekpad in je eigen prachtige omgeving. Dat was precies wat Anneke en Jaap Jongejan niet alleen bedachten maar ook uitvoerden. Ze zochten in hun Friesland contact met de agrarische natuur- en landschapsvereniging De Noardlike Fryske Wâlden en met Wandelnet en zo kwam het nieuwe streekpad, het Noardlike Fryske Wâlden Pad steeds dichterbij. In 2018 zal het streekpad officieel gelanceerd worden op de Fiets- en Wandelbeurs, maar wij kregen alvast een preview.

De wandeling van vandaag is een preview. We lopen een deeltje van de route en maken er een rondje van zodat we terugkomen bij de startplek. We krijgen hiermee een indruk van wat de toekomstig wandelaar van het nieuwe Noardlike Fryske Wâlden Pad straks gaat ervaren. En ik zal het alvast verklappen: ik vond het erg verrassend. Verrassend mooi. We lopen door knus gebied langs elzensingels, boerensloten, houtwallen, boerenplaatsen en ‘spultsjes’ waarop de bewoners als hobby wat paarden en schapen houden. Een prachtig wandelgebied. We komen ook bordjes tegen van de LAW 1 Het Friese Woudenpad.

Er zal misschien straks wat verwarring ontstaan. Het Friese Woudenpad en het Noardlike Fryske Wâlden Pad zijn echt twee verschillende paden. De één is dus niet een Friese schrijfwijze van de ander. Het Friese Woudenpad is een LAW van 137 km lang en is aangeven door een rood-witte markering en loopt van Lauwersoog naar Steenwijk. Het pad dat nu in de maak is, is een Streekpad van 150 km en is een rondwandeling door het Friese Woudengebied. Het gaat aangegeven worden met een geelrode markering.

Overzichtskaart route Streekpad Noardlike Fryske Wâlden.  Bron: Wandelnet

We verzamelen ons in Eastermar (Oostermeer), een pittoresk plaatsje zo’n 15 kilometer boven Drachten. De bedenkers van het pad, Anneke en Jaap Jongejan, staan ons, een aantal bloggers en een journalist, al op te wachten. De voorzitter van de Agrarische landschapsvereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW) Albert van de Ploeg, is er ook bij. Uit de introductie blijkt waarom; de agragsche landschapsvereniging heeft het idee om een nieuw streekpad te ontwikkelen helemaal omarmd en zij heeft er een project van gemaakt. Een unieke samenwerking waarbij de boeren het voortouw nemen om een wandelpad te ontwikkelen.

We gaan op weg. Ik wist niet goed wat ik mocht verwachten van wandelen in Friesland. Ik had het immers nog nooit gedaan. Eerlijk gezegd had ik er ook wel een beetje een vooroordeel over. Ik had lange wegen en rechte weilanden in gedachten, maar ik had op mijn autorit er naar toe al gezien dat dit nergens op sloeg. Juist hier in de Friese Wouden heeft het landschap nog de menselijke maat. Hier heeft geen ruilverkaveling plaatsgevonden. In plaats daarvan wordt het coulisselandschap met liefde onderhouden door de boeren en particulieren die onder aanvoering van de NFV het cultuurhistorische landschap met bijbehorende natuurwaarden willen behouden.

Het is een heerlijke wandeling. Ik ‘voel’ het oude landschap en de zorg die er aan besteed wordt. De route loopt voor een groot deel onverhard en de rust is weldadig. We moeten nog even wachten tot het pad uitgezet is en geopend wordt, maar ik kan nu al zeggen dat het ontzettend fijn wandelen is hier.

Bij de kerk van Heechsân verzamelen we weer. We staan op de begraafplaats. De toren van Heechsân dateert uit de 13e eeuw. Het kerkgebouw werd in 1868 afgebroken.

Jaap Jongejans vertelt dat de wandelgids van het nieuwe Streekpad vol met mooie verhalen en streeklegendes komt te staan. Als voorbeeld vertelt hij het verhaal van Sipke en Lysbeth dat zich afspeelt op het terrein waar we nu staan:

“Sipke was smoorverliefd op Lysbeth, maar de boerendochter vond hem te min en wilde niets van hem weten. Dat kon Sipke niet verkroppen, hij kwijnde langzaam weg, maar Lysbeth bekommerde zich niet om hem. Sipke stierf van liefdesverdriet en werd op het kerkhof van Heechsân begraven.

Op een oudejaarsavond met bar en boos weer gebeurde het volgende:  De vader van Lysbeth jutte haar op om naar buiten te gaan. Hij zei dat ze te bang was, misschien was het Sipke wel  die buiten spookte in de regen en wind. Lysbeth wilde zich niet laten kennen. Ze durfde zelfs wel naar het kerkhof om daar een bezemstok in Sipkes graf te steken. In de gure duisternis vond ze zijn graf en stak daar de gepunte stok in.  Maar toen ze weg wilde lopen, hield een onzichtbare hand haar tegen. Ze kon niet meer wegkomen;  Sipke hield haar vast. Ze werd gek van angst. Ze schreeuwde en schreeuwde maar de hand bleef haar vasthouden. De volgende ochtend werd ze gevonden. Ze had de bezemstok door haar rokken heen gestoken. Ze werd nooit meer de oude en kort daarop stierf ze.”

Leuk om te weten:

• Het Streekpad De Noardlike Fryske Wâlden is een 150 km lange rondwandeling.
• Het pad wordt officieel geopend in het voorjaar van 2018 tijdens de Fiets & Wandelbeurs.
• Dan komt ook de wandelgids van De Noardlike Fryske Wâlden uit. Ook hiervan heb ik een preview mogen krijgen en het ziet er mooi uit, vol met wetenswaardigheden en leuke streekverhalen.
• De route is opgedeeld in 27 etappes.

Kun je niet wachten en wil je er nu alvast wandelen:

Vanuit Eastermar kun je verschillende wandelingen maken. Kijk eens op de Toeristen Informatie Post Eastermar, daar vind je heel veel wandel ideeën en uitgeschreven routes.

De gids van het Nationaal Landschap heeft tal van uitgestippelde wandelroutes die je de weg wijzen door bossen en duinen, over heide en zandverstuivingen en langs beken en moerassen in de Noardlike Fryske Wâlden.

In het boekje ‘Swalk-Rûtes’ De Noardlike Wâlden  zijn 15 wandelroutes beschreven. In dit boekje, opgesteld door de Vereniging Kleine Dorpen in samenwerking met de Verenigingen voor Dorpsbelangen, wordt naast een algemene beschrijving van het gebied, per route een beschrijving gegeven van wat er onderweg te zien is. Het boekje is o.a. verkrijgbaar bij de plaatselijke VVV’s en in de boekhandel. De lengte van deze routes varieert van 5 km tot 17 km.

Verder is er de Wandel- en fietskaart Fryslân waarop de wandel- en fietspaden in heel Friesland zijn weergegeven. Deze kaart is bij de VVV’s en de boekhandel verkrijgbaar (ISBN 9056150936) Op de kaart staan ook de musea, states en terpen.

Brochure Smûk, het landschap tussen Twizel en Eastermar heeft ook fiets- en wandelroutes. ISBN 90-809605-2-7 April 2005.

Verantwoording: Deze wandeling maakte onderdeel uit van een persreis naar Friesland. Wil je meer weten over hoe zo’n persreis eruit ziet, lees dan het blog: Persreis Friese Wouden, wandelen door onbekend gebied. 

Inmiddels is de streekgids te koop bij BOL.com: