Startpunt voor de mooiste wandelingen over de Sallandse Heuvelrug met haar mooie uitgestrekte heidevelden en bossen, is het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug. We logeren bij Landal Landgoed de Hellendoornse Berg en ontdekken dat het Buitencentrum op slechts 6 autominuten ligt. We kiezen voor de Twilhaar wandelroute. Een route door prachtige natuur én die ons ook langs een stuk geschiedenis van dit gebied brengt. Die combinatie is altijd leuk. Kijk je mee?

De Twilhaar wandelroute in het kort:

Prachtige afwisselende wandeling van 8,5 km door open bos en heide met mooie uitzichtpunten, een schaapskooi, voormalig werkkamp Twilhaar en een Joods monument. Uitstekend bewegwijzerd, groot gratis parkeerterrein, diverse horeca bij start/eindpunt en een natuureducatiecentrum. Aanrader!

Buitencentrum Sallandse Heuvelrug
Buitencentrum Sallandse Heuvelrug

Rode pijlen

We volgen vanuit het Buitencentrum de rode routepijltjes. Het is zondagochtend en het is druk. Super om te zien hoeveel gezinnen met kinderen aan het wandelen zijn. Dit gebied lijkt er ook perfect voor. Rond het buitencentrum staan een aantal speeltoestellen voor kinderen. Op onze route komen we langs een touwbrug, die een echte uitdaging voor jonge kinderen (en hun ouders) is.

Loopbrug Sallandse Heuvelrug

We komen op een breed bospad die we delen met wandelaars, fietsers en mountainbikers. Ik word afgeleid door een stuk gras waarin een soort stenen fundering ligt. De omtrekken van een pand dat hier vroeger gestaan heeft? Geen idee. Een informatiebordje ontbreekt, dus ik laat het los.

Twilhaar wandeling fundering boerderij
Wat is het? Geen verklarend bord te vinden.

Schaapskooi 

Al snel komen we bij de kaapskooi. Ik hoor aan het gemekker dat er schapen binnen zijn, maar de hekken zijn afgesloten, dus ik kan er geen blik naar binnen werpen. Op een bord zie ik een QR code die ik kan scannen om te zien waar de kudde nu loopt. Helaas werkt hij niet. Ik kom op een website die vraagt om een donatie, maar geen uitsluitsel geeft over waar de kudde nu is. Misschien is die ook wel gewoon helemaal binnen.

schaapskooi Twilhaar route

schaapskooi Twilhaar route

Rijkswerkkamp Twilhaar

En weer door. In de verte zie ik al de boog die de toegangspoort is tot het voormalig Rijkswerkkamp Twilhaar. Op het informatiebord lees ik over wat er hier op dit stukje grond is gepasseerd. Ook het raadsel van de stenen fundering wordt gelukkig opgelost; het was een voormalige boerderij.

In de crisisjaren vlak voor de tweede wereldoorlog besloot de Nederlandse regering werkkampen te bouwen om zo actief de grote werkeloosheid tegen te gaan. Hier ontstond rijskwerkkamp Twilhaar. In januari 1941 verschijnen in de Nijverdalse bossen de eerste werkverruimingsarbeiders. Het waren zeelieden uit Scheveningen en Den Haag, die door de Duitse bezetter te horen hadden gekregen dat ze niet meer mochten uitvaren met hun boten. Zij verblijven er tot april 1942.

Werkkamp Twilhaar toegangsboog

De bezetter heeft het kamp nodig om Joodse mannen onder te brengen. Vooral mannen uit Groningen, later aangevuld met mannen uit Amsterdam en Brabant. De joodse groep werd aan het werk gesteld op de woeste heidegrond, die later het Jodenbos zou worden genoemd. Het was zwaar ontginningswerk met schoppen, die zelf moesten worden betaald. Na drie maanden ploeteren op Sallandse Heuvelrug werd de groep op 2 oktober 1942 onder bewaking van Duitse soldaten lopend over de Grotestraat naar het station van Nijverdal gedreven. Onder het mom van gezinshereniging ging het naar Westerbork. Vrijwel onmiddellijk werden zij met hun gezinnen naar Auschwitz en andere vernietigingskampen in Oost-Europa gedeporteerd, waar zij vermoedelijk allen zijn vermoord.

Bron: Mijn stad mijn dorp

Dit zijn de verhalen waar je altijd weer even stil van wordt. Het monument krijgt meteen betekenis.

Twilhaar wandelroute Joods monument

Het Joods monument.

wandelbankje Sallandse Heuvelrug

#wandelbankje

We wandelen verder, terwijl we links en rechts gepasseerd worden door mountainbikers en trimclubjes. Is het hier altijd zo druk? Later blijkt dat er een mountainbike evenement bezig is en dat hun parcours juist over onze route gaat. Hebben wij weer. Nu vallen ineens ook de oranje linten op die overal hangen. Die markeren de route voor de mountainbikers.

wandelen Sallandse Heuvelrug

evenement mountainbiken Sallandse Heuvelrug

oranje linten mountainbiken Sallandse Heuvelrug
Nu begrijpen we ook waar de oranje linten voor zijn.

De heide

En weer door. Vanuit het bos is er ineens uitzicht over de heide. Wow! Wat opvalt is het hoogteverschil. Hier zie je goed dat het land is opgestuwd door de ijswallen in twee ijstijden. De paden zijn van mul zand. Het is goed kijken en zoeken waar het zand het hardst is, om zo gemakkelijk mogelijk te lopen. Je voelt ook dat het pad aardig wat hoogtemeters maakt.

wandelen Sallandse Heuvelrug

bomen Sallandse Heuvelrug

wandelen Sallandse Heuvelrug

Uitzichtpunten Sallandse Heuvelrug

Het uitzichtpunt maakt de klim helemaal goed. We overzien een deel van de Sallandse Heuvelrug. Leuk is het bord, dat aanwijst wat in welke richting ligt. Omdat de zon niet schijnt hebben we geen idee waar het zuiden is. Het blijkt dat we helemaal verkeerd georiënteerd zijn. Zwolle ligt een hele andere kant op dan we dachten.

Uitkijkpunt Sallandse Heuvelrug

Uitkijkpunt Sallandse Heuvelrug

fotograferen Sallandse Heuvelrug

Uitkijkpunt Sallandse Heuvelrug Lemelerberg

Iets verderop is een tweede uitzichtpunten die de andere kant van de Sallandse Heuvelrug opkijkt. Wij wandelen door en komen weer in het bos terecht. De mountainbikers die niet over de heide fietsen, komen we hier weer tegen. Ze gedragen zich trouwens keurig. Er is ook plek voor iedereen. De paden zijn breed genoeg.

wandelen Sallandse Heuvelrug

wandelen Sallandse Heuvelrug Pieterpad
Het Pieterpad loopt hier ook!

Terug bij het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug

Na 8,5 kilometer komen we weer uit bij het Buitencentrum van Staatsbosbeheer. Ik kan niet wachten om naar het toilet te gaan. Opgelucht wandel ik door de shop en moet me inhouden om niet een winkelmandje vol te laden. Zulke leuke spulletjes liggen hier. Ik zie ook de wandelgidsen van Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig liggen. Daar heb ik er thuis een heel aantal van. Deze gids kende ik niet: Weerzeen, kuieren oaver vrogger, met 4 wandelroutes 1 fietsroute rondom Hellendoorn en Nijverdal. Die past hier precies! Hij is ook niet duur. Maar 10 euro.

Buitencentrum Sallandse Heuvelrug

Wij schuiven aan in het Restaurant Buitengewoon lekker. Even uitpuffen en genieten van de heerlijke koffie voor we aan de volgende wandelroute beginnen. We kunnen geen genoeg krijgen van de Sallandse Heuvelrug.

flavicon wandelvrouw

De Twilhaar wandelroute, alles op een rijtje

  • Route: Wandelroute Twilhaar

  • Lengte: 8,5 km

  • Kenmerk: Rondwandeling door bos en heide. Wandelen over zandpaden met hoogteverschil. Niet geschikt voor wandelwagens en rolstoelen.

  • Routebeschrijving: Meer over deze route op de website van Staatsbosbeheer.
  • Bewegwijzering: De route is eenvoudig te volgen via de rode routepijlen. De route is in twee richtingen gemarkeerd.

  • Start: Vanaf de parkeerplaats bij Buitencentrum Sallandse Heuvelrug, Grotstraat 281, 7441 GS,  Nijverdal. Daar vind je ook een informatiebord met wandelroutes in dit gebied.

  • Andere wandelroutes: Bij dit startpunt kun je ook de Noetselerbergwandeling (blauw, 4 km) maken. Dit is de kortste route naar het uitzichtpunt Noetslerberg. Er is een geologische wandeling (groen, 6,2 km) die apart met paaltjes is aangegeven. De Rietslenkwandeling (oranje, 7 km) gaat via uitzichtpunten door een jeneverbesgebied, de Rietslenk in. Dankzij de hoogteverschillen een echte ‘klautertocht’. De langste wandelroute is de Koningsbeltwandeling (paars, 13 km). Op deze wandeling worden de mooiste uitzichtpunten aangedaan (Haarlerberg, Koningsbelt, Rietsleck, Heuversveld. Vooral in augustus als de heide bloeit, is deze route heel aantrekkelijk.

  • Horeca: In het buitencentrum zit restaurant Buitengewoon Lekker. Naast het Buitencentrum kun je eten en drinken bij eetcafé de Wieger.

  • Honden: Honden aan de lijn zijn welkom.

Over het verblijf:

Ik maakte deze wandeling vanuit Vakantiepark Landgoed De Hellendoornse Berg van Landal. We verbleven hier in het kader van de serie 12 maanden, 12 provincies, 12 korte wandelvakanties vanuit 12 Landal Vakantieparken. Het was februari en Overijssel was aan de beurt. Ik was heel blij met de keuze voor dit park. Het ligt tegen de Sallandse Heuvelrug waar je geweldig kunt wandelen. Overijssel is natuurlijk helemaal een leuke wandelprovincie. Het Pieterpad loopt in de buurt. Een mooie uitvalsbasis dus. Het park is top. Sfeervolle vakantiewoningen, zowel van binnen als van buiten.

 huisje Vakantiepark Landgoed De Hellendoornse Berg

interieur huis Vakantiepark Landgoed De Hellendoornse Berg
Welkomspakket Vakantiepark Landgoed De Hellendoornse Berg
interieur huis Vakantiepark Landgoed De Hellendoornse Berg

Wandelgidsen – Wandelen over de Sallandse Heuvelrug

Ga je wandelen in de omgeving van de Sallandse heuvelrug, dan raad ik je deze wandelgidsen aan.

De wandelgids ‘Wandelen in het hart van Salland’ heeft 16 rondwandelingen van 8 tot 20 km tussen IJssel en Holterberg. 4 van de beschreven routes gaan over de Sallandse heuvelrug. Een mooie gids van Maarten Metz, die uit deze streek komt en het door en door kent.

Bestel de gids bij uitgeverij GO ⇒

Bestel de gids bij Bol.com ⇒

boek cover
In de wandelgids ‘Wandelen op de Twentse Wallen’, staan in totaal 13 bergtochten van 12 tot 18 km. Twee daarvan gaan over de Sallandse Heuvelrug en starten in Hellendoorn en Nijverdal. De andere wandelroutes zijn natuurlijk ook niet ver weg, want in Twente. De mooiste route van het jaar 2018  route Twentse Wallen Markeloo komt bijvoorbeeld uit deze gids.

Bestel de gids bij uitgeverij GO ⇒

Bestel de gids bij Bol.com ⇒

Cover Weerzeen, kuieren oaver vroggerDe wandel- en fietsgids Weerzeen, kuieren oaver vrogger is een bijzondere gids. Uitganspunt is de collectie schilderijen van historisch belangrijke plekken, meest gebouwen, in de gemeente Hellendoorn, die  kunstverzamelaar Gerard Ekelenkamp bijeen bracht. Die collectie is terecht gekomen in verzorgingstehuis Krönnerzommer in de bossen tussen Luttenberg en Hellendoorn, zodat bewoners dagelijks nog even over vrogger kunnen kuieren (=praten). Vanuit die collectie zijn vervolgens wandelingen en een fietstocht gemaakt zodat je de objecten van de schilderijen ook in het echt kunt zien.

Bestel de gids bij Bol.com ⇒